مالیات به شکلی هزینهی اجتماعی است برای افرادی که در جهت بهرهوری از منابع و امکانات یک کشور هستند؛ آحاد جامعه وظیفه دارند آن را بپردازند تا توان برای جایگزینی این منابع و امکانات به وجود آید.
درحقیقت مالیات بخشی از درآمد مردم و جامعه است به دولت یا بخشی از سود و فعالیتهای اقتصادی که دولت به دست میآورد. زیرا امکان دست یافتن به درآمد و سودها را دولت فراهم میکند.
کارشناسان اقتصاد عمدتاً از مالیات بر مصرف در مقابل مالیات بر درآمد حمایت میکنند.
انواع مالیات
انواع مالیات عبارتند از:
مالیاتهای مستقیم: مالیات مستقیم از درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی به طور مستقیم گرفته میشود؛ مانند مالیات بر درآمد یا ثروت و یا سود
مالیاتهای غیرمستقیم: مالیاتهایی هستند که پرداخت کنندهی مشخص و معینی ندارند و دارای قابلیت انتقال بالایی است، که معمولاً روی مصرف محصولات و فعالیتهایی وضع میشود که غیرمستقیم روی درآمد اثر دارند.
انواع مالیات بر درآمد
1_ مالیات بر درآمد حقوق
2_ مالیات بر درآمد مشاغل
3 _ مالیات بر درآمد املاک
4_ مالیات بر درآمد افراد حقیقی
5_ مالیات بر درآمد اتفاقی
انواع مالیات بر دارایی
1_ مالیات بر ارث
2_ حق تمبر
مالیات بر ارزش افزوده
این مالیات اولین بار به وسیلهی زیمنس در سال 1951 میلادی به منظور غلبه بر مسائل مالی کشور طراحی شد؛ بعداً بسیاری از کشورها به آن علاقهمند شدند و در سال 1954 میلادی به صورت رسمی ابتدا آلمان، دانمارک، برزیل و فرانسه در نظام مالیاتی خود معرفی نمودند.
اولین کشور آسیایی نیز کره جنوبی بود که با کمک صندوق بینالمللی پول توانست این روش را در نظام مالیاتی خود اجرا کند.
سپس کشورهایی نظیر پاکستان، ترکیه و … نیز پیوستند.
اکنون بیش از 140 کشور از مالیات بر ارزش افزوده استفاده میکنند؛ که نوعی مالیات بر مصرف است که در چرخهی واردات، تولید و توزیع بر حسب درصدی از ارزش محصول و خدمات مشمول دریافت میشود.
هیات حل اختلاف مالیاتی
هیات حل اختلاف مالیاتی متشکل از سه نفر میباشد؛ یک نفر به عنوان نمایندهی سازمان امور مالیاتی کشور، یک نفر قاضی که مهم نیست قاضی شاغل باشد یا بازنشسته، یک نفر هم به نمایندگی از طرف اتاق بازرگانی و منابع و معادن، یا جامعه ی حسابداران.
شورای عالیه مالیاتی
شورای عالیه مالیاتی مرکب از 25 نفر عضو که از افراد صاحب نظر، مجرب و با تجربه در امور حقوقی، اقتصادی، حسابداری، مالی که حداقل دارای مدرک کارشناسی باشند به پیشنهاد رئیس سازمان امور مالیاتی کشور و حکم وزیر امور اقتصادی و دارایی منصوب میگردند.
این شورا وظایف بسیار مهمی دارد که به عنوان بازوی مشورتی رئیس کل سازمان و امور مالیاتی کشور به شمار میآید.
یکی از وظایف این شورا رسیدگی کردن به اعترافات مودی و اداره مالیاتی نسبت به آرای قطعی هیاتهای حل اختلاف مالیاتی است، که در این مورد شورا از هشت شعبه برخوردار میباشد و هر شعبه خود مرکب از سه عضو خواهد بود.
رسیدگی در شورا به شکلی میباشد که اگر رأی هیات حل اختلاف نقض شود، به هیات دیگری ارجاع خواهند داد که هیات موظف است براساس نظریه ی شورا عمل کند.