یکی از مهمترین مسائل حوزه نفت مربوط به قراردادهای نفتی می‌باشد. قراردادهای نفتی بیشتر جنبه‌ی بین‌المللی دارند و هر قرارداد نفتی نیاز به بررسی و واکاوی دقیق دارد. در قراردادهای نفتی مسائلی نظیر نوع نفت خام و گاز و نحوه‌ی دستیابی به آنها، عمر پروژه‌های نفتی و گازی، قیمت منابع هیدروکربنی، فن آوری، مناسبات سیاسی و قوانین حاکم بر کشورهای صاحب ذخایر نفتی و گازی دارای اهمیت خاصی هستند.
فهرست عناوین
- انواع قراردادهای نفتی
- قراردادهای امتیازی
- قراردادهای مشارکتی
- قراردادهای خدماتی
انواع قراردادهای نفتی
سیستم‌های حقوقی قراردادهای بین‌المللی نفت را به سه‌دسته تقسیم کرده‌اند:
1-قراردادهای امتیازی
2-قراردادهای مشارکتی
3-قراردادهای خدماتی
قراردادهای امتیازی
قراردادهای امتیازی از قدیمی‌ترین و ابتدایی‌ترین قراردادهای نفتی می‌باشد. در این نوع قرارداد، دولت واگذاری مخزن و یا میدانی مشخص را به شرکتی واگذار می‌کند و شرکت طرف قرارداد عملیات اکتشاف، توسعه، بهره‌برداری و بازاریابی آن منبع را برعهده می‌گیرد.
قراردادهای مشارکتی
قراردادهای مشارکت به سه دسته «قراردادهای مشارکت در تولید»، «قراردادهای مشارکت در سود» و «قراردادهای مشارکت در سرمایه‌گذاری» تقسیم می‌شوند که متناسب با نوع قرارداد، دو طرف در تولید، سود یا سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای اجرای پروژه سهیم می‌شوند و در قراردادهای خرید خدمت نیز عملیات اکتشاف و توسعه میدان‌های نفتی در محدوده مکانی و زمانی مشخص انجام و تأمین می‌شود.
قراردادهای خدماتی
قراردادهای خدماتی از قدیمی‌ترین اشکال روابط قراردادی بین افراد از یکسو و جوامع از سویی دیگر به حساب می‌آیند. این نوع از قراردادها در سه دسته «قراردادهای صرفاً خدماتی»، «قراردادهای خرید خدمات همراه با ریسک» و «قراردادهای خدماتی بیع متقابل» تقسیم می‌شوند.
در قراردادهای صرفاً خدماتی، فعالیت‌های اکتشافی کاربرد ندارد و تنها در تلاش‌های تولید مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند. قراردادهای خرید خدمات همراه با ریسک عموماً در کشف میادین نفت و گاز کاربرد دارند. در این قرارداد اگر کشفی صورت نگیرد، قرارداد به خودی خود منتفی است. در صورت کشف، شرکت ملزم است که آن را به مرحله تولید برساند. در قرارداد بیع متقابل، شرکت سرمایه‌گذار خارجی کلیه وجوه سرمایه‌گذاری همچون نصب تجهیزات، راه اندازی و انتقال فناوری را برعهده می‌گیرد و پس از راه‌اندازی به کشور میزبان واگذار می‌کند. بازگشت سرمایه، همچنین سود سرمایه‌ی شرکت سرمایه‌گذار از طریق دریافت محصولات تولیدی انجام می‌شود.
